Nasa listahan ang Jollibee, PLDT, DOLE Philippines, Philippine Airlines/PAL express, Magnolia, Century Tuna, Franklin Baker at iba pa na merong higit 80,000 apektadong “endo workers”.
Ayon Kay Labor Sec. Bebot Bello, hindi sinama sa listahan ang SM dahil meron silang “voluntary regularization program” ng mahigit 10,000 manggagawa hanggang Dec. 31. Ang Macdonald ay nagsabi na wala silang “contractual” na empleyado at sa simula puro sila “direct hiring”. Ang Burger King, inatasan ding i-regular ang 704 workers nito. Merong sinasabi si Bello na kasama rin ang Generics Pharmacy, Sofitel, Dusit Thani hotels, ilang “media networks” sa 3,337 companies na natuklasan nilang gumagamit ng pinagbabawal na “labor only contracting” at “illegal sub contracting”. Ayon pa sa DOLE, 24,000 sa kabuuang 900,000 companies sa buong bansa ang na-inspeksyon na ng 570 labor-compliant officers.
Kung idaragdag ang 80,000 ng Big 20 companies sa 176,286 workers na na-regular sa ilalim ng kanilang “intensified labor enforcement system”, ito’y halos 20% na ng ng kabuuang 1.3 million endo workers sa buong bansa. Inaasahan ng DOLE na matapos ang 2018, meron nang 300,000 ang naging regular.
Malaking bagay talaga na ipinagbawal ang mga “agency” o mga labor contracting only companies na pinagkukunan ng “outsource” employees ng mga kumpanya. Bawal na rin ang paulit-ulit na “hiring” ng mga empleyado sa maigsing panahon. Kapag ang trabaho ng empleyado ay kasama sa “core business” ng kumpanya, dapat siyang ma-regular sa kumpanya at hindi sa ahensya.
Halimbawa, ang mga kahera, baggers, matadero, bodegero sa mga supermarkets ay dapat, ma-regular na. Iyong mga sales ladies ng mga damit sa mga malls ay dapat iregular ng kumpanya ng binebenta nilang produkto. Maliwanag na maliwanag ang EO 51 at DOLE department order 714 tungkol dito.
Pero, merong malaking hadlang pa rin ang Labor Code at Obligagions and Contracts law at ito’y na gumagarantiya sa mga “temporary employment contracts”. Ito ang laging depensa ng mga sa kanilang mga “seasonal workers”.
Gayunman, meron na ring aksyon ang gobyerno at noong Enero 29, ipinasa ng House of Representatives sa ikatlo at huling pagbasa sa botohang 199-7 ang House bill 6908 o “Security of Tenure bill”. Ayon sa panukala ang mga “project at seasonal employees” kasama ng mga “relievers ay dapat parehas din ang obligasyon at benepisyo ng kumpanya sa kanila.
Kaya’t ang bola ay nasa Senate Bill 1826 na dinidinig ng Senate committee on labor sa pangunguna ni Senator Joel Villanueva sa nakalipas na apat na buwan. Nitong Mayo 30, inilabas niya ang Senate committee report kung saan sinasabi niyang papayagan at “regular” na rin daw ang mga “seasonal at project employees” Nangako siyang isusulong ito sa plenaryo matapos ang pagbabalik ng sesyon ng mga senador sa July.
Sa isyung ito na higit apat na buwan, naniniwala ako na tama si House Speaker Pantaleon Alvarez na nagsabing ang Senado nga ang “Mabagal na kapulungan” ng Kongreso.
Hoy gising!